Ga naar de inhoud
23 december 2019 • Nieuws

Social Media: gebruik van foto’s. Mag dat?

Recent was er weer veel commotie over het gebruik van de foto van de zoon van André Hazes jr. door weekblad Privé. André Hazes jr. vond de cover ‘schofterig’ en klaagde weekblad Privé aan wegens schending van het portretrecht. Op de cover van het roddelblad stond een grote foto van André zijn driejarige zoontje. De hoofdredacteur van Privé vond dit geoorloofd, omdat André en zijn ex zelf vaker foto’s van hun zoontje delen via sociale media.

Dit roept de volgende vraag op: In hoeverre mag je een Instagram foto publiceren onder het auteursrecht en de AVG? Wij zochten het voor je uit.

rodion-kutsaev-184298-unsplash

Hoe zit het ook alweer met het auteursrecht ?

Als maker van een foto mag jij bepalen wie, wanneer en hoe je werk openbaar wordt gemaakt. Dit zogenaamde auteursrecht ontstaat vanzelf. Ook foto’s die je op Instagram of Facebook plaatst zijn auteursrechtelijk beschermd. Een groot misverstand is dat je door het posten van een foto op Instagram of Facebook afstand doet van je auteursrecht. Dit is niet het geval.

Het is daarom dat er in de gebruiksvoorwaarden van de sociale media platforms staat dat je het gebruik van de foto (openbaar weergeven, delen enz.) toestaat. Deze zogenaamde licentie geef je als gebruiker af aan Instagram of Facebook. Anderen mogen je foto delen, maar dus niet zomaar gebruiken op hun eigen website of voor andere doeleinden. De uitzondering hierop is het citaatrecht.

En het portretrecht dan?

Als je ongevraagd een foto van iemand op Instagram of Facebook plaatst, dan kan diegene zich daartegen verzetten op basis van het portretrecht. Dit kan alleen als daarvoor een redelijk belang bestaat. Denk hier aan: schending van de privacy of het commerciële gebruik van de foto. Dit belang wordt dan afgewogen tegen het belang van de publicatie. Zo kan de nieuwswaarde van een foto zo groot zijn, dat dit het portretrecht aan de kant schuift.

De belangenafweging bij BN’ers is in deze wat anders. BN’ers moeten meer incasseren, omdat hun privézaken sneller onderdeel zijn van het zogeheten publieke debat zijn. Daarentegen weegt het commerciële belang zwaarder, omdat zij hun portret kunnen exploiteren voor bijvoorbeeld reclamedoeleinden. Zo won Formule 1-coureur Max Verstappen de rechtszaak tegen Picnic, waarin hij zich verzette tegen het gebruik van een look-a-like in een reclamespotje.

En hoe moet je dit zien in het licht van de AVG?

Dezelfde belangenafweging zal ook plaatsvinden als je bezwaar maakt tegen de publicatie van een foto op basis van schending van je privacy. Eerder gaven wij al antwoord op de vraag of er – gelet op de AVG (privacywet) – toestemming nodig is voor het plaatsen van de foto’s op sociale media?  Toestemming is niet altijd nodig. In de privésferen (denk aan een besloten sociale media profiel) én voor journalistieke activiteiten bestaan er uitzonderingen.

Conclusie

Kortom, je hebt bij het maken en publiceren van foto’s rekening te houden met het auteursrecht, het portretrecht en de AVG. Het is niet altijd duidelijk of een foto wel of niet kan worden gemaakt en/of gepubliceerd. Er moet daarom altijd, zowel onder de AVG als het portretrecht, een belangenafweging worden gemaakt. Het portretrecht van de zoon van André Hazes jr. vs het publicatiebelang van de Privé. Ook deze casus levert ons geen duidelijkheid op, want de zaak is inmiddels geschikt. Evert Santegoeds, hoofdredacteur van de Privé, heeft spijt betuigd en een schadevergoeding betaald.


Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel?

Neem dan contact met ons op.